Blog

83 rocznica pierwszej wywózki więźniów „Palace” do Auschwitz

14 czerwca 1940 r. do Auschwitz został wysłany pierwszy transport więźniów, wśród których znajdowało się 23 więźniów „Palace”. Wspólnie z członkami rodzin aresztowanych, władzami Miasta Zakopane, Starostwa Tatrzańskiego, członkami Stowarzyszenia Muzeum Walk i Męczeństwa „Palace” – Katownia Podhala, proboszczem Parafii Świętego Krzyża oraz przedstawicielami mediów upamiętniliśmy to wydarzenie oddając hołd ofiarom II wojny światowej. Dziękujemy [...]

Konfederacja Tatrzańska

W maju 1941 roku powstała jedna z najważniejszych struktur konspiracyjnych na Podtatrzu – Konfederacja Tatrzańska. Głównym celem organizacji, jak określił to jej naczelnik Augustyn Suski, była walka przeciw „krzeptowszczyźnie”, czyli przeciwko otwartej kolaboracji i współpracy z Niemcami. Kierownictwo Konfederacji Tatrzańskiej, w którego skład wchodzili oprócz Suskiego także Jadwiga Apostoł i Tadeusz Popek, rozumiało, że w [...]

Stanisław Frączysty – Kurier z Chochołowa

W powstającym Muzeum „Palace” dużą uwagę przywiązujemy do upamiętnienia działalności Kurierów Tatrzańskich. Istnieją rozbieżne szacunki co do ich dokładnej liczby, jednak bezspornie jednym z najaktywniejszych kurierów był urodzony w Chochołowie Stanisław Frączysty. W chwili wybuchu wojny był już zaangażowany w Dywersji Pozafrontowej sformowanej dla prowadzenia działalności sabotażowej na tyłach wroga. Od najmłodszych lat doskonale znał [...]

Ostatni numer „Zakopanego”

Strona tytułowa ostatniego numeru dwutygodnika „Zakopane”, który miał trafić do sprzedaży 1 września 1939 roku. W ostatnim wydaniu „Zakopanego” opublikowano odpowiedź redaktora naczelnego pisma, Artura Seelieba, na list niezadowolonego ze swojego pobytu turysty, w którym ubolewał on min. nad wysokością taksy klimatycznej oraz nad panującym „barbarzyństwem, menażerią i bałaganem”. Duży artykuł został poświęcony także genezie [...]

Stanisław Marusarz

Stanisław Marusarz był jednym z więźniów „Palace”– legendarny sportowiec, narciarz, olimpijczyk oraz kurier tatrzański. W działalność konspiracyjną zaangażował się już na samym początku okupacji – wybuch wojny zastał go na Hali Pysznej, w schronisku, które wówczas prowadził. Okres po kampanii wrześniowej, a w szczególności zima 1939-1940, był czasem, w którym intensywnie prowadzono działalność kurierską. Przez [...]

Włodzimierz Szyc

Na fotografii prezentowane są kajdanki sztabowe, w których z gmachu „Palace” w brawurowy sposób zbiegł Włodzimierz Szyc – kurier tatrzański ps. „Biegacz”. Gestapo aresztowało go w trakcie zasadzki zorganizowanej w willi „Dafne” 20 lutego 1940 roku, gdzie mieścił się konspiracyjny punkt kontaktowy. Niemcy prowadzili wówczas akcję, która miała na celu sparaliżowanie operacji przerzutowej na Węgry, [...]

Styczeń 1945

Koniec stycznia 1945 roku był dla mieszkańców Podtatrza długo wyczekiwanym kresem niemieckiej okupacji. Przeczuwając nadciągającą klęskę Niemcy stopniowo zaczęli opuszczać Zakopane już od lata 1944 roku. Na niebie coraz częściej można było zobaczyć alianckie bombowce, a od późnej jesieni 1944 roku mieszkańcy Podtatrza mogli już wyraźnie słyszeć odległe odgłosy salw artyleryjskich, swoje działania intensyfikował również [...]

Bracia Kupcowie

W styczniu 1940 roku funkcjonariusze zakopiańskiego gestapo aresztowali pochodzących z Poronina braci Kupców. Rodzeństwo (Jan, Józef, Karol, Bolesław, Władysław i Antoni) zaangażowało się w pracę konspiracyjną od samego początku okupacji niemieckiej, a w ich domu mieścił się punkt przerzutowy dla chcących przedostać się z kraju na Zachód. Do zatrzymania braci doszło wskutek donosu szewca, którego [...]

Słupek graniczny z okresu okupacji

21 listopada 1939 roku w Zakopanem zostało podpisane niemiecko-słowackie porozumienie dotyczące przebiegu granicy pomiędzy terenami Generalnego Gubernatorstwa i Słowacji. Nowopowstałe państwo słowackie jesienią 1939 roku otrzymało miejscowości na Spiszu i Orawie, które do wybuchu II wojny światowej były przedmiotem sporu pomiędzy Polską i Czechosłowacją. Przebieg nowej granicy pokrywał się z granicą Galicji i Węgier z [...]

Franciszek Lassak

Ostatnio mieliśmy okazję spotkać się z panią Anną Jankowską, która podzieliła się z nami historią swojego taty, Franciszka Lassaka, więźnia Palace. Franciszek Lassak urodził się 28 stycznia 1924 r. Mieszkał w Bustryku wraz ze swoimi rodzicami, Janem i Marią, oraz trójką rodzeństwa. Zajmowali się pracą na gospodarstwie, jak również zaopatrywali w żywność zakopiańskie pensjonaty i [...]