Blog

1 września

Napięcie związane ze zbliżającą się wojną rosło latem 1939 roku z dnia na dzień, jednak nie przewidywano skali tragedii, jaka niebawem miała się rozpocząć. Mimo to, jak podaje w swoich wspomnieniach poeta Andrzej Skupień-Florek: „nastrój był raczej optymistyczny”, a „wszyscy naiwnie wierzyli, że nawet bez obiecanej pomocy (..) jesteśmy silniejsi od Niemców” – tym większy [...]

Słowacy

Działalność kurierska, dzięki której do okupowanej Polski transportowano środki finansowe, broń na kontynuowanie walki podziemnej oraz utrzymywano łączność z Zachodem byłaby znacznie utrudniona bez wsparcia Słowaków, którzy nierzadko ofiarnie pomagali polskim konspiratorom w trakcie pokonywania ich szlaku z okupowanej Polski na Węgry. Polscy kurierzy organizowali w słowackich domach tzw. meliny, czyli punkty etapowe, w których [...]

Konserwacja drewnianych tablic pamiątkowych

W trosce o cenne obiekty zdemontowaliśmy tablice pamiątkowe, które były dotychczas umieszczone na ogrodzeniu przed budynkiem „Palace”. Tablice projektu wieloletniego kustosza izby pamięci, dra Wincentego Galicy, zostaną poddane konserwacji, a w przyszłości staną się cennym elementem projektowanej ekspozycji. Wkrótce na dotychczasowym miejscu zawisną nowe kopie tablic pamiątkowych.

83 rocznica pierwszej wywózki więźniów „Palace” do Auschwitz

14 czerwca 1940 r. do Auschwitz został wysłany pierwszy transport więźniów, wśród których znajdowało się 23 więźniów „Palace”. Wspólnie z członkami rodzin aresztowanych, władzami Miasta Zakopane, Starostwa Tatrzańskiego, członkami Stowarzyszenia Muzeum Walk i Męczeństwa „Palace” – Katownia Podhala, proboszczem Parafii Świętego Krzyża oraz przedstawicielami mediów upamiętniliśmy to wydarzenie oddając hołd ofiarom II wojny światowej. Dziękujemy [...]

Konfederacja Tatrzańska

W maju 1941 roku powstała jedna z najważniejszych struktur konspiracyjnych na Podtatrzu – Konfederacja Tatrzańska. Głównym celem organizacji, jak określił to jej naczelnik Augustyn Suski, była walka przeciw „krzeptowszczyźnie”, czyli przeciwko otwartej kolaboracji i współpracy z Niemcami. Kierownictwo Konfederacji Tatrzańskiej, w którego skład wchodzili oprócz Suskiego także Jadwiga Apostoł i Tadeusz Popek, rozumiało, że w [...]

Stanisław Frączysty – Kurier z Chochołowa

W powstającym Muzeum „Palace” dużą uwagę przywiązujemy do upamiętnienia działalności Kurierów Tatrzańskich. Istnieją rozbieżne szacunki co do ich dokładnej liczby, jednak bezspornie jednym z najaktywniejszych kurierów był urodzony w Chochołowie Stanisław Frączysty. W chwili wybuchu wojny był już zaangażowany w Dywersji Pozafrontowej sformowanej dla prowadzenia działalności sabotażowej na tyłach wroga. Od najmłodszych lat doskonale znał [...]

Ostatni numer „Zakopanego”

Strona tytułowa ostatniego numeru dwutygodnika „Zakopane”, który miał trafić do sprzedaży 1 września 1939 roku. W ostatnim wydaniu „Zakopanego” opublikowano odpowiedź redaktora naczelnego pisma, Artura Seelieba, na list niezadowolonego ze swojego pobytu turysty, w którym ubolewał on min. nad wysokością taksy klimatycznej oraz nad panującym „barbarzyństwem, menażerią i bałaganem”. Duży artykuł został poświęcony także genezie [...]

Stanisław Marusarz

Stanisław Marusarz był jednym z więźniów „Palace”– legendarny sportowiec, narciarz, olimpijczyk oraz kurier tatrzański. W działalność konspiracyjną zaangażował się już na samym początku okupacji – wybuch wojny zastał go na Hali Pysznej, w schronisku, które wówczas prowadził. Okres po kampanii wrześniowej, a w szczególności zima 1939-1940, był czasem, w którym intensywnie prowadzono działalność kurierską. Przez [...]

Włodzimierz Szyc

Na fotografii prezentowane są kajdanki sztabowe, w których z gmachu „Palace” w brawurowy sposób zbiegł Włodzimierz Szyc – kurier tatrzański ps. „Biegacz”. Gestapo aresztowało go w trakcie zasadzki zorganizowanej w willi „Dafne” 20 lutego 1940 roku, gdzie mieścił się konspiracyjny punkt kontaktowy. Niemcy prowadzili wówczas akcję, która miała na celu sparaliżowanie operacji przerzutowej na Węgry, [...]

Styczeń 1945

Koniec stycznia 1945 roku był dla mieszkańców Podtatrza długo wyczekiwanym kresem niemieckiej okupacji. Przeczuwając nadciągającą klęskę Niemcy stopniowo zaczęli opuszczać Zakopane już od lata 1944 roku. Na niebie coraz częściej można było zobaczyć alianckie bombowce, a od późnej jesieni 1944 roku mieszkańcy Podtatrza mogli już wyraźnie słyszeć odległe odgłosy salw artyleryjskich, swoje działania intensyfikował również [...]