Wybuch Powstania Warszawskiego zmobilizował do walki cały naród.
Zryw niepodległościowy podsycał nadzieję, dawał siły, wlewał w serca entuzjazm. W Warszawie zameldował się Polak niemalże z każdego zakątka kraju. W Powstaniu wzięło udział wielu zakopiańczyków. Wzięła w nim udział także rodzina zakopiańskiego lekarza, dr Gustawa Nowotnego.
Dr Gustaw Nowotny przeniósł się do Zakopanego w 1912 roku i od razu podjął się prowadzenia prywatnej kliniki chirurgicznej założonej rok wcześniej przez dr Jana Gawlika. Klinika mieściła się przy dzisiejszym Placu Niepodległości, w charakterystycznym budynku, dzisiaj nazywanym dawną Szkołą Muzyczną. Równolegle pełnił funkcje dyrektora zakopiańskiego szpitala, położonego przy ul. Szpitalnej u podnóża Kotelnicy, na której ok. 1927 roku stanął dom doktora. Drewnianą willę w stylistyce art déco zaprojektował krakowski architekt, Karol Stryjeński. Ponadto, dr Nowotny pracował w sanatorium Czerwonego Krzyża przy Chramcówkach, w Krakowskim Biskupim Komitecie Pomocy dla Dotkniętych Klęską I Wojny Światowej tzw. KBK (Kabeka), był drugim w historii lekarzem TOPR-u. Od zawsze aktywnie włączał się w walkę o niepodległość kraju, między innymi, w stopniu kapitana wszedł w skład władz Rzeczpospolitej Zakopiańskiej.
W Zakopanem, w 1922 roku, urodziła się córka dr Nowotnego – Róża, która później razem ze starszym bratem Gustawem Juniorem, poszła w ślady ojca i oboje zostali lekarzami. Z chwilą wybuchu II wojny światowej dr Nowotny zgłosił się do Krakowa w gotowości rozpoczęcia wojskowej służby. Losy wojenne zaprowadziły doktora na zachodni front walk, do Francji, gdzie pełnił funkcje komendanta szpitala Wojska Polskiego. Natomiast dzieci dr Nowotnego brały udział w Powstaniu Warszawskim, w szeregach służby medycznej. Gustaw Junior, poszukiwany przez gestapo, w 1940 roku wraz z rodziną przeniósł się do Warszawy, gdzie pod przybranym nazwiskiem Rogalscy mieszkali w domu Edwarda i Kazimiery Drescherów. Wszyscy zaangażowani były w działalność konspiracyjną. Na rozkaz władz powstańczych, dr Gustaw Nowotny jr. i dr Edward Drescher zostali przydzieleni do powstańczej czołówki chirurgicznej szpitala polowego przy Hożej, później przy Poznańskiej 11. Pracę w szpitalu powstańczym podjęła również Róża Nowotna. Razem z narzeczonym Janem Walcem, jako studenci medycyny wykonywali zadania sanitariuszy i pomocy medycznej. Na polecenie Edwarda Dreschera, Jan Walc sporządzał dziennik z Powstania Warszawskiego, spisywał wydarzenia, które miały miejsce w szpitalu na Hożej, a potem na Poznańskiej 11. Podczas Powstania Warszawskiego Róża i Jan wzięli ślub. Obrączki zostały wykonane z łożyska karabinu maszynowego.
Dzieci dr Nowotnego przeżyły Powstanie Warszawskie, po jego upadu udały się do Zubsuchego, gdzie przebywały do wiosny 1945 roku. Róża wróciła do Warszawy, Gustaw Junior pozostał w Zakopanem i podjął pracę w KBK, gdzie przed wojną pracował jego ojciec.
Dr Gustaw Nowotny z frontu nie wrócił. Został zamordowany w obozie koncentracyjnym w Dachau w październiku 1944 roku. Symboliczna mogiła dr Nowotnego znajduje się na Nowym Cmentarzu w Zakopanem.
Przepiękny dom rodziny Nowotnych stoi na Kotelnicy do dziś. Prowadzi do niego stroma ścieżka schodów, wijąca się zboczem ponad starym szpitalem na zakopiańskich Tatarach. W domu tym powstał portret dr Gustawa Nowotnego sporządzony przez Witkacego w 1935 roku. Portret ten dzięki zaangażowaniu rodziny dr Nowotnego i staraniom Muzeum Tatrzańskiego dziś możemy podziwiać w Galerii Sztuki w willi Oksza, filii Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.
Wyrazy podziękowania dla Piotr Kuba Nowotny za zaangażowanie oraz udostepnienie materiałów z archiwum rodzinnego.
Rozmowa z Różą Nowotną Walcową:
