Władek Berych – pierwsza ofiara nazistowskich egzekucji

Rodzina Berychów przekazała Muzeum Palace do digitalizacji album zawierający bogaty zbiór archiwalnych fotografii przedstawiających zwłaszcza osiągnięcia sportowe Władysława Berycha.

Władysław Berych urodził się 26 lutego 1909 roku w Kościelisku. Od wczesnej młodości pracował w rodzinnej kuźni na Krzeptówkach Potoku. W początkach lat trzydziestych należał do najlepszych biegaczy narciarskich w kraju. Był zawodnikiem Sekcji Narciarskiej PTT w Zakopanem. Po raz pierwszy pojawił się na trasie biegu narciarskiego młodzieży w grudniu 1928 r. podczas zawodów jubileuszowych Polskiego Związku Narciarskiego. W 1932 r. zdobył tytuł mistrza Polski w biegach na 18 i 50 km. Zdobywał też tytuły mistrzowskie ze sztafetą SNPTT w biegu rozstawnym 5 x 10 km. Niewielki wzrostem, wyróżniał się ogromną wytrzymałością biegową i sercem do walki.
W 1939 r., tuż przed wybuchem II wojny światowej, został zatrudniony jako strażnik zwierzyny w Parku Przyrody w Tatrach. W czasie okupacji, wbrew niemieckim zarządzeniom, nie oddał swojej strzelby myśliwskiej. Jesienią 1939 r. wybrał się na polowanie do Doliny Chochołowskiej, gdzie został postrzelony w nogę i plecy przez niemieckiego strażnika granicznego. Ranny zdołał uciec do domu, a następnie został przewieziony do szpitala w Zakopanem. Aresztowany przez gestapo pod zarzutem nielegalnego posiadania broni, został osadzony w więzieniu przy ul. Nowotarskiej, a następnego dnia, 9 listopada 1939 r., rozstrzelany na Nowym Cmentarzu w Zakopanem.
Była to pierwsza egzekucja w Zakopanem.
W 1960 r., po ekshumacji, szczątki Władysława Berycha spoczęły w bezimiennej, zbiorowej mogile ofiar II wojny światowej 1939-1945 na Nowym Cmentarzu w Zakopanem.
Egzekucje na Nowym Cmentarzu przy ul. Nowotarskiej w Zakopanem odbywały się do końca okupacji. Najczęściej miały miejsce w północnej części cmentarza, na tyłach grobowca rodziny Szczeniowskich.
Muzeum Palace rozpoczęło starania o należyte uporządkowanie przestrzeni wokół grobowca Szczeniowskich – miejsca oraz świadka zbrodni niemieckiego okupanta.
Dziękujemy rodzinie Władysława Berycha za włączenie się w zbiórkę pamiątek z okresu II wojny światowej na Podtatrzu.
Muzeum Palace ma za zadanie upamiętnić każdą ofiarę nazistowskich zbrodni. Muzeum Palace powstaje także dla Władysława Berycha.